Sterylizacja kotki czy kastracja kota to kwestia, która dotyczy większości właścicieli, nawet jeśli wielu z nas podchodzi do niego sceptycznie. Pomijając zwierzęta przeznaczone do hodowli, ubezpłodnienie kotów jest istotne nie tylko z troski o zdrowie czworonoga, ale także z uwagi na olbrzymią liczbę niechcianych kociąt, które corocznie przychodzą na świat. Wokół zabiegu kastracji wciąż pokutuje wiele uprzedzeń i nieścisłości – dowiedz się o faktach i mitach.


Kotki są bardzo płodne i mogą zachodzić w ciążę kilka razy w ciągu roku, rodząc za każdym razem od kilku do kilkunastu kociaków. Bardzo trudno jest znaleźć nowe domy tak dużej liczbie maluchów, które nierzadko zostają porzucane, uśmiercane lub lądują w schronisku. Liczba ubezpłodnionych kotów jest w Polsce stosunkowo niska, jednocześnie z roku na rok wzrasta populacja bezdomnych zwierząt. Zabezpiecz się przed nieplanowanym rozmnażaniem ulubionego zwierzaka, aby Twój kocur nie uczestniczyl w nieustannym zwiększaniu populacji kotów, a miot po Twojej kotce przypadkiem nie został porzucony przez nieodpowiedzialnych właścicieli.

Kastracja kota - za i przeciw
Kastracja kota ma znacznie więcej zalet niż wad

Kastracja a sterylizacja - różnice

Ubezpłodnienie jest zabiegiem chirurgicznym, który ma na celu uniemożliwienie organizmowi możliwości zapładniania lub zajścia w ciążę. Jest to zabieg nieodwracalny. Bardzo często błędnie kastracja i sterylizacja są używane zamiennie, ale to dwa różne pojęcia. Nierzadko też terminu sterylizacja używa się potocznie jedynie w odniesieniu do samic, a pojęcia kastracji w przypadku samców. Ale zarówno sterylizacje jak i kastracje można przeprowadzać u obu płci, różni je tylko zakres samego zabiegu.

Wyróżniamy dwa rodzaje zabiegów ubezpłodnienia:

  • Sterylizacja to przecięcie lub podwiązanie nasieniowodów u kota i jajników u kotki.
  • Kastracja to usunięcie jąder i nasieniowodów u kota oraz jajników, jajowodów i macicy u kotki.

  


Ovariectomia– usunięcie jajników; Ovariohisterectomia – usunięcie jajników i macicy; Orchiectomia– usunięcie jąder.

Czy kastracja kota jest bezpieczna?

Kastracja kota to jeden z bezpieczniejszych zabiegów chirurgicznych, przeprowadzanych rutynowo w gabinetach weterynaryjnych na całym świecie. Zarówno kastracja jak i sterylizacja przeprowadzane są w znieczuleniu ogólnym, czyli narkozie. Zwierzę nie cierpi i nie czuje bólu w czasie zabiegu, a okres rekonwalescencji jest krótki. W gabinetach weterynaryjnych na całym świecie znacznie częściej dokonuje się teraz zabiegów kastracji niż sterylizacji. Pozostawienie części narządów rozrodczych w przypadku sterylizacji wiąże się bowiem często z ich znowotworzeniem.

 

Na czym polega kastracja (potocznie sterylizacja) kotki?

Przed zabiegiem kastracji brzuszek zwierzęcia zostaje ogolony, aby zapewnić swobodny dostęp i zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia rany. Kastracja kotki obejmuje usunięcie całego układu rozrodczego: macica, jajowody oraz jajniki wyjmowane są przez nacięcie w brzuchu lub cięcie boczne. Po około dziesięciu dniach po zabiegu weterynarz dokonuje zdjęcia szwów – chyba że zastosuje nić samorozpuszczaną. Kotki zwykle bardzo szybko powracają do zdrowia – jedynie na kilka dni powinieneś ograniczyć zwierzakowi ruch.

Na czym polega kastracja kocura?

Podczas zabiegu kastracji kota jądra są usuwane poprzez nacięcia w mosznie, w której się znajdują. Przeważnie nacięcia pozostawia się bez zszywania, bo to niewielki i nieinwazyjny zabieg. Opieka pooperacyjna zwykle ogranicza się do kontrolowania powstających blizn oraz utrzymania ich w czystym i suchym stanie. Jeśli Twój kot wychodzi na dwór, zalecany jest kilkudniowy „areszt domowy”.


Tabletki antykoncepcyjne dla kota zamiast kastracji?

Wielu właścicieli kotów chce uniknąć chirurgicznej ingerencji w organizm swojego ulubieńca i rozważa tabletki antykoncepcyjne lub zastrzyki hormonalne.

W przeciwieństwie do kastracji oraz sterylizacji antykoncepcja dla kota ma liczne wady:

  • Regularne i uciążliwe podawanie leków zapobiegających ciąży lub wykonywanie zastrzyków hormonalnych nie pozostaje bez wpływu na naturalną gospodarkę hormonalną zwierzęcia. Obecnie stosowane tabletki antykoncepcyjne nie są dopasowane do organizmu kota – to tabletki antykoncepcyjne medycyny człowieka z dawnych lat. Niepodanie tabletki na czas może spowodować rozregulowanie gospodarki hormonalnej lub wystąpienie rui i pełnej płodności kota. Z kolei zastrzyki zawierają duże stężenie hormonów, które znacznie obciąża kocią wątrobę.
  • Podawanie tabletek antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko wystąpienia chorób, m. in. nowotworów sutka, jajników i macicy oraz ropomacicza.
  • Ani tabletki ani zastrzyki nie dają pełnej gwarancji ochrony przed ciążą.
  • Koszt regularnego podawania tabletek antykoncepcyjnych lub zastrzyków hormonalnych przez całe życie kota jest wysoki – dużo wyższy niż kastracja, którą wykonuje się tylko raz.

Zalety tabletek antykoncepcyjnych i zastrzyków hormonalnych to:

  • Brak konieczności wykonania zabiegu chirurgicznego.
  • W dowolnym momencie można przywrócić płodność.


Kastrowanie kota – główny powód

Problem z niechcianą ciążą kotki zniknie na zawsze – to najczęstszy powód wykonywania kastracji, która jest zabiegiem nieodwracalnym. Bez względu na to, czy mamy kotkę czy kocura, za bezdomne koty odpowiadamy także my. Dlatego warto nie tylko ubezpłodnić kotkę, ale również kocura.

Jaką karmę wybrać dla kotów po sterylizacji?

Zachowanie kota po sterylizacji

Zabieg sterylizacji pozbawia jedynie możliwości rozrodu, ale nie hamuje produkcji hormonów. Dlatego nie zmienia się zachowanie kota ani też nie maleje ryzyko wystąpienia chorób. Sterylizacja nie daje 100% pewności braku zapłodnienia i nie ma wpływu na wagę kota. Brak zmian w zachowaniu kota po zabiegu sterylizacji to główny powód, dla którego wielu właścicieli decyduje się właśnie na tę opcję. Według jednych opiekunów kotów jest to zaleta, a według innych wada. Popęd rozrodczy i napędzająca go gospodarka hormonalna kota pozostaje bez zmian. U kotek po sterylizacji ruja występuje często w dalszym ciągu, a może nawet przybrać na sile i być dla nich bardziej bolesna.

Zachowanie kota po kastracji

Kastracja kota nie niesie za sobą żadnych negatywnych skutków w jego psychice. Można zauważyć, że koty po kastracji są znacznie bardziej spokojne. Po zabiegu trzymają się blisko domu i nie wychodzą na dalekie, wielogodzinne wędrówki. Zmniejsza to ryzyko niebezpiecznych obrażeń w walkach z innymi samcami lub śmierci w wypadku samochodowym.


Kastracja kota i sterylizacja kotki
Kastracja kota i sterylizacja kotki - różnice

Zalety kastracji

Pomimo rozpowszechnionych uprzedzeń w kastracji kotek i kocurów, znacznie przeważają zalety niż wady:

  • Brak objawów rui, która występuje u przeciętnej kotki 3-4 razy w roku – głośne i męczące wycie kotki ustępuje. Ruje są bardzo męczące dla kotki, kastracja usuwa ten problem na zawsze.
  • Kotki i kocury przestają oznaczać terytorium swoim moczem (nieprzyjemny zapach).
  • W czasie rui kotki są niespokojne i mogą uciekać z domu. Niestety w takiej sytuacji nie jesteśmy w stanie dopilnować kotki, by żaden kocur jej nie zapłodnił. Kastracja wyeliminuje ten problem. Samce kotów mogą walczyć z innymi kocurami o władzę nad terytorium, a także o względy kotek. Ryzyko niebezpiecznych wypadków (np. samochodowych) jest większe dla niewykastrowanych zwierząt.
  • Wykastrowane koty żyją nawet dwa razy dłużej niż niewykastrowane.
  • Koty są mniej zestresowane i bardziej zrównoważone. Wykastrowany kocur nie będzie agresywny, hormony nie będą sterować jego zachowaniem. Szczególnie może to być ważne w przypadku, gdy mieszka on w domu z dziećmi.
  • Kastracja zmniejsza ryzyko chorób – nowotworów narządów rodnych (macicy i jajników) oraz sutków. Guzy występują u 90% procent kotek, które nie były wcześniej wykastrowane. Wiele kotek choruje także na ropomacicze, które objawia się m.in. nadmiernym wyciekiem ropy z narządów rodnych. Ropomacicze można wyleczyć, jednak często zostaje ono za późno wykryte i wymaga usunięcia jajników i macicy wraz z jej zawartością. W tym przypadku zabieg jest ryzykowny, ponieważ kotka w wyniku zaawansowanego ropomacicza jest osłabiona, a musi być poddana narkozie podczas zabiegu (na ropomacicze zazwyczaj chorują starsze kotki). Wczesna kastracja kota jest więc idealnym rozwiązaniem. Podobnie jak kotka, kocur także jest narażony na choroby takie jak np. nowotwór jąder i rak prostaty. Kastracja zmniejsza ryzyko zachorowania na FeIV i FIV – są przenoszone przez krew i ślinę np. w czasie walk kocurów czy kopulacji kotów.

Wady kastracji kota

Oprócz konieczności znieczulenia ogólnego zwierzaka na czas trwania zabiegu oraz czasowej tendencji do otyłości, spadek poziomu hormonów płciowych zwiększa ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy, a jej leczenie wymaga suplementowania hormonów tarczycy przez cały okres życia pupila. Niski poziom hormonów tarczycy może prowadzić do ospałości i zwiększenia masy ciała.


Gruby kot - skutki uboczne kastracji
Trzy do cztery miesiące po kastracji koty mają tendencję do otyłości

Kiedy kastrować kota?

Decyzja o tym, kiedy kastrować kota, powinna być podjęta przez lekarza weterynarii, bo nie konkretny wiek kota jest decydujący, lecz jego stan psychiczny i fizyczny. Większość specjalistów poleca wczesną kastrację. Dla kocurów to zazwyczaj czas przed osiągnięciem dojrzałości płciowej pomiędzy 6 a 8 miesiącem życia, a dla kotek okres przed lub tuż po pierwszej rui, nigdy natomiast w czasie trwającej rui. Zabieg kastracji jest przeprowadzany pod pełną narkozą, która może być ryzykowna dla starszego kota, dlatego lepiej przeprowadzać go na młodym i silnym organizmie.


Jak przygotować kota lub kotkę do kastracji?

Aby ograniczyć ryzyko związane z narkozą oraz ograniczyć nieprzyjemne skutki uboczne, powienieś w nastepujący sposób przygotować swojego kota do kastracji:

  • Kotka w czasie zabiegu nie może być w rui.
  • Kotki z tzw. rują permanentną poddaje się kuracji hormonalnej przed zabiegiem.
  • Kot musi być zbadany przez weterynarza, aby wykluczyć choroby mogące spowodować powikłania zagrażające życiu.
  • Badanie biochemiczne i morfologiczne krwi obniży ryzyko związane z anestezją.
  • Zabieg jest zawsze wykonywany na czczo. Dorosłe koty nie powinny być karmione 8-12 godzin, młode kocięta 3-6 godzin przed zabiegiem.
  • Płynów nie wolno podawać na 4 godziny przed zabiegiem – zapobiega to wymiotom w czasie i po narkozie.


Ile czasu trwa zabieg?

Sam zabieg kastracji trwa od kilkunastu minut do około godziny. Zabieg na kotce jest bardziej skomplikowany, dlatego jest wykonywany dłużej. Należy doliczyć również czas podania narkozy, leków i przygotowanie lekarza do zabiegu, a także opiekę kota bezpośrednio po zabiegu w klinice weterynaryjnej.

Kastrowanie kota i kotki - wiek
Kastrowanie kota zależy mniej od wieku zwierzęcia, a bardziej od jego rozwoju fizycznego i psychicznego.

Kastracja kota: opieka po zabiegu

Opieka nad kotem po kastracji jest niezwykle ważna dla jego szybkiego i pełnego powrotu do zdrowia. Kot po kastracji będzie bardzo osłabiony i senny. Niektóre koty na ustępującą narkozę reagują wymiotami. Niedogodności powinny ustąpić następnego dnia. Twój kot powinien zostać w gabinecie lekarza aż do wybudzenia się z narkozy. Jeżeli nie ma takiej możliwości, możesz go zabrać do domu. Powinieneś go jednak ogrzewać np. kocami, gdyż w tym czasie jest narażony na nadmierną utratę ciepła. Umieść pupila w cichym i spokojnym miejscu, w którym bez niepotrzebnego stresu będzie mógł do siebie dojść. Jeżeli kastracji została poddana aktywna kotka, najlepiej założyć jej kołnierz lub kaftan, które uniemożliwią jej lizanie zszytej rany. Ochrona powinna być noszona przez około 10 dni. Kocury zazwyczaj nie noszą kołnierzy czy kaftanów, bo wykonane podczas zabiegu nacięcia są stosunkowo niewielkie i goją się dużo łatwiej i szybciej. Musisz też bardzo uważać, by przez pierwsze dni po zabiegu Twój ulubieniec nie wykonywał intensywnych ruchów jak skakanie czy wspinaczka. Poprawianie zabiegu z powodu zaniedbania podczas rekonwalescencji jest o wiele trudniejsze niż sam zabieg i opieka bezpośrednio po nim. Ważna jest też ciągła obserwacja kota, abyś mógł szybko zareagować na niepokojące sygnały.

Karmienie kota po kastracji

Bezpośrednio po kastracji można podawać tylko wodę. Po zabiegu zwierzę jest na tyle słabe, że nie zje zwykłej suchej karmy, dlatego po upływie około 6-8 godzin od zabiegu należy podać mu mokrą karmę. Kot będzie jeść powoli i bardzo niewiele. Miękka karma powinna być podawana co najmniej do czasu oddania przez zwierzę pierwszego kału, później możesz zacząć go karmić karmą suchą – jeśli wcześniej był do niej przyzwyczajony - lub jedzeniem domowym.
Musisz uważać na ilość podawanej karmy wykastrowanemu kotu. Gospodarka hormonalna po kastracji jest niestabilna, w szczególności u starszych kotów. Metabolizm jest wolniejszy i spada zapotrzebowanie kaloryczne. Dlatego przy nierozsądnym karmieniu naszego pupila możemy doprowadzić do jego otyłości, a w konsekwencji do rozwoju wielu chorób. Istnieje wiele specjalistycznych karm dla kotów po kastracji, które posiadają zbilansowaną dawkę substancji odżywczych potrzebnych Twojemu kotu.

Kot poluje
Instynkt łowiecki kota po kastracji zazwyczaj się nie zmienia

Ile kosztuje kastracja kota?

Cena kastracji kota lub kotki zależy od tego, jakie i ile materiałów będzie użyte w czasie zabiegu, jaka opieka w trakcie i po zabiegu będzie zastosowana i czy zabieg obędzie się bez powikłań. Zwykle wynosi około kilkuset złotych. Sterylizacja kotki kosztuje więcej niż kastracja kocura, bo u niej zabieg jest bardziej skomplikowany. Średnio kastracja kota kosztuje od 120 do 190 zł, w zależności oczywiście od samego gabinetu i jego usług, a cena kastracji kotki wynosi zwykle od 250 do 300 zł.

Darmowa kastracja kota

W wielu polskich miastach istnieją programy opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt. Właściciele mogą wtedy bezpłatnie nie tylko zaczipować swoich ulubieńców, ale również poddać ich nieodpłatnemu zabiegowi kastracji czy sterylizacji. Zasięgnij informacji w urzędzie miasta.

Kiedy koszt zabiegu jest ponoszony?

W większości gabinetów weterynaryjnych płaci się po dokonanej usłudze, czyli po wykonanym zabiegu, gdy zabieramy zwierzę do domu. Musimy dokładnie dopytać o opiekę ze wszystkimi szczegółami, żeby rekonwalescencja kota była jak najszybsza. Bardzo często cena kastracji obejmuje również kilka wizyt kontrolnych.


Mity o kastracji

  • Macierzyństwo: Wiele osób twierdzi, że kotka przynajmniej raz w życiu musi urodzić młode, aby była spełniona i szczęśliwa. Dopiero po odchowaniu kociąt można ją wykastrować. Jest to mit. Kot kieruje się zawsze instynktem i natura wymusza jego zachowanie, które ma sprzyjać zajściu w ciążę. Nawet zwierzęta chore, okaleczone, osłabione, niedożywione, zbyt młode lub obarczone wadami rozwojowymi czy genetycznymi dążą do rozrodu.
  • Dojrzałość: Równie rozpowszechniony jest pogląd, że koty muszą „dojrzeć” przed zabiegiem kastracji: kocur musi zacząć znaczyć a kotka przejść minimum jedną ruję. Nie ma jednak żadnych medycznych wskazań ani dowodów na słuszność tych twierdzeń. Są natomiast dowody, wskazujące na negatywne konsekwencje zbyt późnej kastracji. Doskonałym przykładem jest tak zwane „znaczenie nawykowe” u kocurów kastrowanych po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Jeśli przed zabiegiem już zaczęły znaczyć teren, często takie zachowanie się utrwala, a nawyk pozostaje.
  • Ingerencja: Nierzadko kastrację kota określa się jego „okaleczeniem” i zbyteczną ingerencją człowieka w naturę. Taka opinia jest typowa dla osób, które personifikują zwierzę i przypisują mu własne potrzeby emocjonalne. W rzeczywistości kastracja chroni kotki przed nowotworami listwy mlecznej, bo każda ruja zwiększa ryzyko wystąpienia tego raka. Im mniej ruj tym mniejsze szanse na zachorowanie.
  • Ryzyko: Często słyszy się, że kastracja jest bardzo niebezpieczna i szkodliwa dla kota. To także przesąd, bo jest to zabieg prosty, rutynowo przeprowadzany przez lekarza weterynarii. Powikłania zdarzają się niezmiernie rzadko i są zwykle związane z innymi, dotychczas nieodkrytymi schorzeniami, ktore prędzej czy później doszłyby do głosu.
  • Adopcja: Według niektórych nie ma potrzeby kastracji kotki czy kocura, bo słodkie, urocze kocięta bardzo łatwo znajdują domy. To kolejny mit. Bardzo wiele kociąt jest uśmiercanych lub co gorsza skazywanych na pewną śmierć przez porzucenie. W najlepszym wypadku niechciane kociaki znajdą się w schronisku. Statystyki pokazują, że liczba bezdomnych kotów w Polsce wzrasta każdego roku.
  • Otyłość: Przekonanie, że wykastrowany kot automatycznie przybędzie na wadze, jest bardzo rozpowszechnione. Odjęcie gonad - jajników i macicy u samic i jąder u samców – faktycznie powoduje gwałtowne wstrzymanie produkcji estrogenów, co prowadzi do wzrostu apetytu i odkładania się tkanki tłuszczowej w organizmie. Takie przemiany utrzymują się aczkolwiek zwykle jedynie przez okres od 12 do 16 tygodni, potem wszystko się stabilizuje i ryzyko wystąpienia otyłości maleje. Ważna jest zatem wyważona dieta na okres trzech do czterech miesięcy po zabiegu.

Podsumowanie

Kastracja to wciąż jeszcze kontrowersyjny i niepotrzebny zabieg, ale jego zaniechanie przyczynia się do krzywdy wielu zwierząt, które umierają porzucane, są bezdomne lub spędzają całe życie w schronisku. Dzięki wykonanemu zabiegowi kastracji będziesz miał pewność, że nie przyczyniasz się do niekontrolowanego zwiększania populacji kotów. Sam zabieg kastracji jest dla zwierzęcia bezbolesny, a pełny powrót do zdrowia trwa zaledwie kilka dni. Oprócz samego ubezpłodnienia przynosi wiele dodatkowych korzyści. Kastracja wyklucza wiele groźnych chorób i sprawia, że koty stają się mniej agresywne. Cena zabiegu nie jest wysoka i jest wykonywany tylko raz w życiu.

Sprawdź nasze karmy:



 

Wyjaśnienie
Przedstawione tu treści służą wyłącznie celom informacyjnym. Nie stanowią one rekomendacji ani promocji opisanych lub wspomnianych metod diagnostycznych, leczenia lub leków. Artykuł nie gwarantuje kompletności ani aktualności, dokładności przedstawionych informacji. Artykuł w żaden sposób nie zastępuje profesjonalnej porady lekarza weterynarii i nie powinien być wykorzystywany jako podstawa do niezależnej diagnozy lub rozpoczęcia, modyfikacji lub przerwania leczenia jakiegokolwiek schorzenia zwierzęcia. Zawsze konsultuj się z lekarzem weterynarii, jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące zdrowia Twojego zwierzęcia!